Sự-kiện Bàn-Môn-Điếm

Sự-kiện này còn được biết đến với tên gọi khác là sự-vụ cái rìu, sự-vụ cây dương và sự-vụ tỉa cây.

**Phi-Lộ

• Bài viết này được dịch từ bách-khoa toàn-thư tự-do Anh-ngữ: https://en.wikipedia.org/wiki/Korean_axe_murder_incident
• Bài viết này cung cấp thông tin từ các tài-liệu Anh-ngữ và không chứa nhãn-quan từ phía Bắc-Triều-Tiên.
• Thông-tin từ bách-khoa toàn-thư tự-do chỉ có tính chất tham-khảo và được đóng-góp bởi nhiều cá-nhân, vui lòng không dẫn nguồn làm tài-liệu tham-khảo.
• Người viết không sở-hữu gì trừ nội-dung Việt-văn.

Dẫn-Nhập

Ngày 18 tháng 8 năm 1976, hai sĩ-quan Hoa-Kỳ là Arthur Bonifas và Mark Barrett đã bị mưu-sát bởi binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên trong khi đang thi-hành nhiệm-vụ tại khu-vực phi-quân-sự Nam-Bắc-Triều (Liên-Hợp An-Toàn-Khu – Bàn-Môn-Điếm). Họ (Arthur Bonifas và Mark Barrett) nhận nhiệm-vụ chặt một cây bạch-dương trong khu-vực phi-quân-sự mọc chắn tầm-nhìn của quan-sát-viên Liên-Hiệp-Quốc.

Chỉ ba ngày sau, quân-đội Hoa-Kỳ và Nam-Triều-Tiên phát-động một chiến-dịch mang tên Paul Bunyan (tên của tiều-phu khổng-lồ trong truyện cổ-tích Hoa-Kỳ), chiến-dịch này lập ra với mục tiêu chặt bằng được cây bạch-dương nhằm thị-uy với phía Bắc-Triều-Tiên. Sau đó, Bắc-Triều-Tiên cũng đã nhận trách-nhiệm với việc giết hại 2 sĩ-quan Hoa-Kỳ.

Một binh-sĩ Nam-Triều-Tiên tham gia và chiến-dịch Paul Bunyan – Văn Tại-Dần (Moon Jae-In) hiện đang là Tổng-Thống Đại-Hàn Dân-Quốc.

Bối-Cảnh

Trong Liên-Hợp An-Toàn-Khu, gần Bất-Quy-Kiều (Bridge of No Return), một cây bạch-dương cao khoảng 30 mét chắn tầm nhìn giữa sở-chỉ-huy Liên-Hiệp-Quốc trạm-kiểm-soát số 3 ( UNC CP No.3 ) và điểm-quan-sát số 5 ( UNC OP No. 5 ).

UNC CP No.3, tại Bất-Quy-Kiều là trạm-kiểm-soát gần phía Bắc nhất và chỉ có thể quan-sát từ UNC OP No. 5 trong suốt những tháng mùa đông. Mùa hè, chỉ có phần chóp của UNC CP No.3 mới quan-sát được từ UNC CP No.2. Trung-điểm của cầu (Bất-Quy-Kiều) là đường giới-tuyến quân-sự giữa lãnh-thổ Nam-Bắc-Triều.

Một sự-kiện trước biến-cố, binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên đã chĩa súng vào một nhóm binh-lính Hoa-Kỳ,  chỉ huy Liên-Hợp An-Toàn Lực-Lượng (Joint Security Force) – Đại-Úy Arthur Bonifas được đặc-phái để ép Bắc-Triều-Tiên xuống nước và đem lại an-toàn cho người Hoa-Kỳ, và Bonifas cũng là một trong 02 người Hoa-Kỳ bị giết trong biến-cố này.

Lần đầu chặt hạ.

Ngày 18 tháng 8 năm 1976, một nhóm 05 người Nam-Triều-Tiên phục-dịch quân-đoàn ( KSC ) được hộ-tống bởi đội sở-chỉ-huy Liên-Hiệp-Quốc ( UNC ) gồm có Đại-Úy Arthur Bonifas và người đồng cấp Nam-Triều-Tiên – Đại Úy Kim, Thiếu-Úy Mark Barrett – trung đội trưởng và 11 quân-nhân (gồm cả Hoa-Kỳ và Nam-Triều-Tiên) đến Liên-Hợp An-Toàn-Khu ( JSA ) để chặt cây.

02 vị Đại-Úy không đeo súng vì thành viên của JSA được giới hạn chỉ 5 sĩ quan và 30 quân-nhân được trang-bị vũ-trang cùng lúc. Tuy nhiên, họ có cuốc chim đằng sau xe tải nặng 2.5 tấn. Nhóm KSC thì có mang rìu để chặt các nhánh cây.

Khi mới bắt-đầu việc tỉa cây, khoảng 15 binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên xuất hiện và được chỉ huy bởi Trung-Úy Pak Chul – từng được binh sĩ UNC đặt biệt danh là sĩ-quan chó mặt xệ (“Lt. Bulldog”) vì có một lịch-sử đối-đầu. Pak và đoàn-tùy-tùng xuất-hiện để quan-sát việc cắt tỉa mà không tỏ ra quan-ngại gì trong khoảng 15 phút cho tới khi anh ta đột-ngột yêu-cầu UNC ngừng các hoạt-động (chặt cây), nói rằng câu này không thể chặt được vì “Kim Nhật Thành tự tay trồng, nuôi dưỡng nó (cái cây) và anh ta có trách nhiệm giám-sát nó.” Đại-Úy Bonifas ra lệnh tiếp tục chặt cây và bỏ qua lời của Trung-Úy Pak Chul.

Tấn-Công

Sau khi bị Bonifas bỏ ngoài tai, Pak cử 1 tùy-phái-viên chạy dọc Bất-Quy-Kiều, chỉ khoảng 1 phút, xe tải quân-sự của Bắc-Triều-Tiên vượt cầu và khoảng hơn 20 binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên nhảy xuống mang theo xà beng và búa. Pak một lần nữa yêu-cầu dừng việc chặt cây. Khi Bonifas tiếp tục bỏ qua, Pak cởi đồng-hồ, cẩn thận gói vào khăn-mùi-xoa bỏ vào túi áo và hét lên, “Giết bọn chó đẻ!”. Dùng rìu mà thợ chặt cây bỏ rơi, binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên tấn công 02 binh-sĩ Hoa-Kỳ, Bonifas và Barrett và làm bị thương toàn bộ trừ một cảnh-binh UNC.

Khi Pak đánh Bonifas bị gục xuống đất và bị đánh chết bởi 5 binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên, Barrett nhảy qua một bờ tường nhỏ dẫn tới một khu đầm lầy sâu bốn mét rưỡi ngay bên đường cạnh (cái cây). Từ con đường, không thể thấy được vùng ngập vì cây nhỏ và cỏ mọc um tùm. Toàn bộ trận đánh chỉ diễn ra trong khoảng 20 đến 30 giây tới khi lính UNC giải-tán binh-sĩ Bắc-Triều-Tiên và đặt thi-thể của Bonifas vào trong xe tải (của họ). Tuy nhiên, không tìm thấy dấu-vết của Barrett và hai lính UNC từ OP No. 5 cũng không thể nhìn thấy anh ta.
Tuy nhiên, lực lượng UNC đã quan-sát các binh-sĩ Bắc Triều Tiên tại KPA No. 8 (dọc theo đường đi khẩn-cấp của UNC) thực-hiện một hành-vi kỳ-lạ, một binh-sĩ lấy rìu và đi xuống vùng ngập trong một vài phút và sau đó quay trở lại và đưa cái rìu cho một binh-sĩ khác, anh ta cũng lặp lại hành-vi đó. Việc này xảy ra trong khoảng 90 phút cho đến khi lính UNC tại OP số 5 được thông-báo rằng Barrett đã mất-tích, tại thời điểm đó họ đã thông báo cho cấp trên về hành-vi của KPA trong đầm lầy. Một đội tìm-kiếm và cứu-hộ đã nhanh chóng được phái đi và phát hiện ra Barrett đã bị binh-sĩ Bắc Triều Tiên tấn-công bằng rìu. Barrett đã được cứu và chuyển đến một bệnh viện ở Seoul thông qua một trạm-cứu-hộ tại Camp Greaves, nhưng đã không qua-khỏi.

Đại-Úy Shirron (người thay-thế cho Bonifas), Đại-Úy Shaddix cùng sĩ quan lái xe, sĩ quan UNC và binh sĩ tại OP No. 5 đã chứng kiến cuộc-tấn-công từ OP No. 5 và đã ghi lại biến-cố đó với máy-ảnh đen-trắng (sau đó bị hết phim), đó là máy ảnh 35mm cùng ống-kính tiêu-cự lớn của Shaddix. Binh-sĩ UNC tại CP No.3 ghi lại biến-cố với máy quay phim.

Phản-Ứng

Chỉ một lúc sau biến-cố, truyền-thông Bắc-Triều-Tiên bắt đầu phát sóng các báo-cáo của trận đánh. Bắc-Triều-Tiên nói:

Khoảng 10 giờ sáng nay, những kẻ xâm-lược đế-quốc Hoa-Kỳ đã phái 14 kẻ du-côn được trang bị rìu vào Liên-Hợp An-Toàn-Khu để chặt hạ cây theo ý-đồ riêng của chúng, mặc dầu những công-việc như vậy cần có sự thống-nhất trước. Bốn người phe ta đã tới đó để cảnh báo họ dừng việc mà không có sự đồng ý của chúng ta. Bỏ ngoài tai sự thuyết phục của ta, họ đã tấn-công hội-đồng binh-sĩ của ta và đó là một hành-động khiêu-khích nghiêm-trọng, với vũ khí giết người và sự thật là với số lượng áp đảo, chúng ta không muốn nhưng vẫn phải thực thi hành-vi tự-vệ trong hoàn-cảnh của sự-khiêu-khích liều-lĩnh này.

Chỉ sau bốn giờ tấn-công, Kim Chính Nhật (con trai của lãnh-tụ Bắc-Triều-Tiên) tại hội-nghị Quốc-Gia phong-trào không liên-kết ở Cô-lôm-bô, Sơ-ri-lan-ka, ông đã chuẩn bị tài-liệu mô-tả rằng biên-cố này như là một cuộc tấn-công vô-lý (unprovoked attack) vào lính Bắc-Triều-Tiên do sĩ-quan Hoa-Kỳ thực-hiện.
Sau đó, ông đã trình-bày một nghị-quyết yêu-cầu hội-nghị lên án sự khiêu-khích nghiêm-trọng của Hoa-Kỳ và kêu gọi những nước tham-gia ủng-hộ việc Hoa-Kỳ rút quân khỏi Hàn Quốc và giải thể UNC, Cu-ba ngay lập tức ủng-hộ. Các thành-viên của hội-nghị đã thông-qua nghị-quyết

Cơ-quan Tình-báo Trung-ương Hoa-Kỳ cho rằng cuộc tấn-công này là không có chủ-đích từ phía chính-quyền Bắc-Triều-Tiên. Một loạt các phản-ứng đã được đánh-giá. Trạng-thái giới-bị của quân-đội Hoa-Kỳ tại Nam-Triều-Tiên được tăng lên tới mức 3 (DEFCON 3) vào sớm ngày 19 tháng 8 (1976). Tấn-công bằng hỏa-tiễn và pháo-binh đã được tính tới, tuy nhiên đã được thuyên-giảm do tỷ-lệ 4:1 là không thuận-lợi với trang-bị pháo-binh và tổng-thống Phan Chính-Hy (Park Chung-hee) không muốn thực-thi một hành-động quân-sự.